Moskwa, 12 lipca (PAT). Wobec wyraźnego naruszenia przez delegację rosyjsko-ukraińską zobowiązań wynikłych z traktatu ryskiego, a również z powodu dotychczasowych rezultatów pracy komisji specjalnej wogóle, minister Olszowski złożył w końcu ostatniego posiedzenia obszerne oświadczenie. W oświadczeniu tem minister Olszowski stwierdził, że delegacja rosyjsko-ukraińska odmawia wydania archiwum sekretariatu stanu, gabinetu rycin Stanisława Augusta, oraz archiwum aktów b. warszawskiego oddziału Banku Państwa i izb skarbowych, ignorując zupełnie najważniejsze postanowienia traktatu. Przeciw wydaniu nam mówi minister Olszowski, akt Banku Państwa i izb skarbowych, delegacja rosyjsko-ukraińska wysuwa następujące argumenty:
Twierdzi ona, że wydanie ich nie jest możliwe, gdyż są one potrzebne do rozrachunku. Tymczasem p. Oboleński, delegat sowiecki w Warszawie i przewodniczący delegacji rosyjsko-ukraińskiej komisji rozrachunkowej, stwierdzili jeszcze dnia 3 listopada 1921 r. że bez tych archiwów komisja rozrachunkowa nie może wykonać swojej pracy i podpisali zobowiązanie w imieniu rządu sowieckiego wydania tych aktów. To jednak, mówi minister Olszowski, delegacje sowiecką komisji specjalnej w Moskwie widocznie nie obchodzi. Jakież niekonsekwencje ujawniają się w sprawie zwrotu akt sekretariatu stanu. Sowiety zaproponowały nam kopiowanie archiwum za okres 20 lat, a wydanie go w myśl jasnych postanowień traktatu odmówiono. Podobnie z gabinetem rycin. Delegacja rosyjska zgodziła się wreszcie oddać połowę ilości rycin. Czemuż tylko połowę, skoro cały gabinet za czasów Mikołaja I-go wywieziony został z Warszawy do Rosji. Minister Olszowski stwierdził, że prace komisji muzealnej i biblioteczno-archiwalnej są zaprzeczeniem należytej lojalności w wykonywaniu traktatu i w ogóle powagi prac komisji międzynarodowej. Na czele tej podkomisji ze strony sowieckiej stoi p. Stanisław Hroczkowski, delegat ukraiński.

Jemu to Polska zawdzięcza, że chociaż od 9 miesięcy zapadła uchwała zwrotu kilkunastu tysięcy ewakuowanych dzwonów, wysyłka ich jest zupełnie wstrzymana. Również p. Hroczkowskiemu zawdzięczać należy, że aktualnie zebrano przez T-wo Opieki nad zabytkami w Moskwie zabytki polskie nie są do dziś dnia zwrócone, pomimo uchwały z przed 9 miesięcy. Minister Olszowski zakończył oświadczenie zapowiedzią że w sprawie całokształtu prac zmuszony jest odnieść się do rządu polskiego.