Sensacyjne rewelacje, uchylające niedawne zakusy naszych „dobrodziejów”.

Monachium – w lutym.

Dokument dużej historycznej wartości, odchodzi nas, Polaków specjalnie, ogłaszają „Mϋnchener N. Nachrichten”. Jest to mianowicie protokół z przebiegu rokowań, jakie toczyły się w marcu w 1917r. W Wiedniu między kierownikami polityki zagranicznej Rzeszy niemieckiej i Austro-Węgier, między kanclerzem Bethmannem-Holwegem a ministrem hr. Czerninem.

Odnośnie do spraw wschodnich(które nas bezpośrednio tyczą) zaznaczył kanclerz, że o ile chodzi na zachodzie może być mowa o braniu i dawaniu, o tyle na wschodzie – dopóki Niemcy nie są pokonane – można mówić tylko o braniu, a co najwyżej o powrocie do stanu przedwojennego.

Co się tyczy Królestwa Kongresowego, to Bethmann Holweg oświadczył, że stworzenie Królestwa Polskiego równoznaczne z odsunięciem dalej granicy rosyjskiej, przynosi wielką korzyść państwom centralnym. Dlatego nie zamierza obcinać jego obszaru, a zadowoli się nabytkami terytorialnymi w Kurlandji i na Litwie. Przyłączenie do Niemiec gubernji wileńskiej i grodzieńskiej będzie zresztą zależało od sytuacji militarnej, jaka się ukształtuje w chwili zawarcia pokoju. Gdyby jednak Niemcy miały zwrócić Królestwo Kongresowe Rosji, to mogłoby nastąpić jedynie pod warunkiem uregulowania granicy od strony G. Śląska i Prus wschodnich, kosztem Kongresówki.

Takie stanowisko kierownika polityki zagranicznej Niemiec wskazywało, że nie zamieża zgodzić się, by Austro-Węgiery uszczknęły cokolwiek z terytorium polskiego (politycznego i etnograficznego), będącego wówczas w posiadaniu Rosji. Hr. Czernin więc wpadł na pomysł odszkodowania monarchii Habsburgów kosztem Rumunii i zaproponował kanclerzowi rozbiór tego państwa. Uczynił on propozycję , by Austro-Węgiery otrzymały Wołoszczyznę oraz część Mołdawji, leżącą między Seretem i Karpatami, dalej by Bułgarja zabrała całą Dobrudżę, a wreszczie by z reszty Rumuji utworzono państewko pod kontrolą międzynarodową, a także by część Wołoszczyzny, leżącą między Seretem, ofiarować Rosji dla skłonienia jej prędszego zawarcia pokoju.

Bethmann odpowiedział na te plany rozbioru Rumunii, że będą rozważane w Berlinie, ale że na razie można je traktowwać tylko z akademickiego punktu widzenia.

Jakżeż odmiennym torem potoczyły się wypadki dziejowe w półtora roku później!. Zamiast okrojonego Królestwa Kongresowego powstała wielka Polska, a zamiast malutkiej Rumunii – wielka Rumunja, a po części i Niemcy.